Sol in het kort

Terug naar achtergronden  

Jan Mark Moquette

Jan Mark Moquette

Speels en onderzoekend leren
(sol in het kort)

De grootmeester van speels en creatief onderzoek

Wie van grootmeesters houdt, kan terecht bij Battus en zijn onderzoek van het Nederlands. Het resultaat van dat onderzoek is vastgelegd in het boek ‘Opperlans! Taal- & letterkunde’

Een klein citaat van pagina sl :

“Een loopletter is een letter van een woord, die in dat woord aan het lopen slaat en dan weer een nieuw woord oplevert. Om maar direct met een voorbeeld van de s als loopletter te beginnen: sneu is een woord, en als we de s helemaal naar achteren laten lopen, dan krijgen we neus.
 De loopletter is voor het anagram wat de trap is voor het voetbal. Het is de meest elementaire beweging en alle andere bewegingen zijn eruit op te bouwen, hoewel het handiger is om ook de ruil (conversatie – conservatie) en de omkering (spit – tips) in te voeren, maar daar zijn we nog niet aan toe.”

Bij speels en onderzoekend leren (sol) wordt ervan uitgegaan dat spel en onderzoek in het verlengde liggen van elkaar. Spel stimuleert een onderzoekende houding en onderzoek door leerlingen wordt door hen als spel ervaren.

Speels en onderzoekend leren kan als een rode draad door alle vakgebieden heenlopen en zichtbaar worden in kleinschalige activiteiten of grotere projecten. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan rollenspel en oefenspel, aan samen oplossen van contextproblemen bij rekenen-wiskunde, aan opperlanse taalbeschouwing (zie het tekstvak hiernaast), aan onderzoek van je eigen lichaam, aan levend schimmenspel en aan het samen bedenken van een rondleiding door Nederland voor Marsmannetjes. Ook grootschalige activiteiten zoals een verhalend ontwerp, samen bedenken hoe je zo veel mogelijk geld bij elkaar kunt krijgen voor een ontwikkelingsproject en samen een spel ontwikkelen over de Gouden Eeuw behoren tot de mogelijkheden.

De opsomming van activiteiten laat zien dat het funderend onderwijs ruim voorzien is van broedplaatsen voor onderwijs met een solkarakter. Belangrijke broedplaatsen zijn: de vakgebieden1, het vernieuwingsonderwijs2, filosoferen met kinderen3 en verhalend ontwerpen4.