Onderwijs als topsport

Terug naar achtergronden  

Onderwijs als topsport

Onderwijs als topsport 1

Topsport in teamverband
Bron: Regio Steunpunt Talent en Topsport

Goed onderwijs kan beschouwd worden als topsport in teamverband. Daarbij haal je het beste in jezelf en in anderen naar boven, koppel je doen aan denken, probeer je jezelf steeds te verbeteren en put je niet alleen bevrediging uit het resultaat maar ook uit de training. Dan moet er wel sprake zijn van toptraining en een leraar als toptrainer.
Bij toptraining wordt uiteraard veel en intensief geoefend. Dat gebeurt niet alleen rechttoe-rechtaan maar ook en vooral in spelvorm. Bij dat laatste is toepassen (van basale vaardigheden) binnen bereik en echte toptraining bevat zelfs elementen van probleemoplossen en onderzoeken.

Onderwijs als topsport kan gerealiseerd worden vanuit het onderwijsconcept ‘speels en onderzoekend leren’. Dat biedt de vereiste speelruimte zonder te vervallen in vrijblijvendheid. Een korte uitwerking van het concept is te vinden in de tekst Sol in het kort.

Mensbeeld achter sol 1Het teamaspect is bij onderwijs als topsport essentieel. Vanuit het concept ‘speels en onderzoekend leren’ groeit de klas toe naar een onderzoeksgemeenschap met daarbinnen kleine, prestatiegerichte, speelse onderzoeksgroepen. Prestaties zorgen voor een gemeenschappelijk doel waar persoonlijke doelen door worden meegezogen. Daarbij gaat het niet alleen om beperkte activiteiten zoals De flippo getallenmachine maar ook om het grotere werk zoals het presenteren van  onderzoek. Het begrip ‘onderzoeken’ moet in dit verband breed geïnterpreteerd worden: van nieuwsgierigheid en interesse die leiden tot gericht kijken en bevragen – via het opzetten, uitvoeren en evalueren van projecten waarbij een onderzoekende houding noodzakelijk is – tot het doen van ‘echt’ onderzoek.

Speels lijkt bijzaak maar is dat niet. Het mensbeeld van Huizinga (homo ludens) zit erachter verstopt. Daardoor kan het concept van speels en onderzoekend leren uitgroeien tot een visie op onderwijs waarin spel, wetenschap, kunst en religie samenkomen en de leerkracht de kans krijgt om in de huid te kruipen van de Homo Ludens en de leerlingen ludiek onderwijs te bieden.